Page 36 - To jest chemia 2 - podręcznik, zakres rozszerzony
P. 36

Jednofunkcyjne pochodne węglowodorów


       grupa fenylowa         Halogenki alkilowe to fluorowcopochodne węglowodorów alifa-
                            tycznych, np.:
       C 6 H 5
                            2    1              3    2    1
                            CH 2  CH Cl          CH 3  CH 2  CH 2  Br      CF Cl 2
                                                                             2
                              chloroeten           1-bromopropan       dichlorodifluorometan
                              Halogenki arylowe to fluorowcopochodne węglowodorów aroma-
                            tycznych, np.:
                                 CH 2  Br              CH 3                       Cl
                                                      1                     8      1
                                                    6     2              7            2
                                                    5     3                           3
                                                                      Cl 6
                                                        4                   5     4 4
                                                       Cl
                             (bromometylo)benzen   4-chlorotoluen       1,6-dichloronaftalen
                              bromofenylometan
                              Otrzymywanie fluorowcopochodnych węglowodorów
                            Fluorowcopochodne węglowodorów otrzymuje się w reakcjach:

                                 substytucji atomu wodoru atomami fluorowca, np. chloru lub
                              bromu, w cząsteczce węglowodoru
                              – nasyconego, np.:
                                                       światło
                                       CH    +   Cl             CH Cl   +   HCl
                                                   2
                                                                  3
                                          4
                                       metan    chlor         chlorometan  chlorowodór
                              – aromatycznego, np.:
                                                                  Br
                                              +   Br       FeBr 3          +   HBr
                                                   2
                                     benzen      brom        bromobenzen  bromowodór
                                 addycji fluorowca lub fluorowcowodoru do cząsteczek
                              węglowodorów nienasyconych, np.:
                                     CH 2  CH    +   Cl        CH 2  CH 2
                                                     2
                                             2
                                                               Cl  Cl
                                        eten       chlor     1,2-dichloroetan
              CH 3 I                  CH CH   +   HBr          CH CH 2
              T wrz.  = 42,4°C
        Zwiększanie się   temperatury wrzenia  CH 3 Br        substytucji fluorowcem grupy hydroksylowej  OH w cząsteczce
                                                                  Br
                                                               H
                                                bromowodór
                                                               bromoeten
                                        etyn
              T wrz.  = 3,56°C
                              alkoholu, np.:
              CH 3 Cl
                                    CH CH OH   +   HCl
              T wrz.  = –24,09°C
                                                                     2
                                                                  3
                                                                               2
                                          2
                                      3
                                                                             woda
                                       etanol   chlorowodór     CH CH Cl   +   H O
                                                                chloroetan
       Rys. 27. Zmiana
       temperatury wrzenia
       pochodnych metanu wraz   Właściwości fizyczne fluorowcopochodnych węglowodorów
       ze zwiększaniem się masy   Zwiększenie masy atomowej fluorowca w  cząsteczkach fluorowco-
       atomowej fluorowca
       w cząsteczce.        pochodnych węglowodorów powoduje podwyższenie ich temperatury
     152
   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41